درباره انجمن
انجمن مهندسی پزشکی ایران، به‌عنوان نخستین و بزرگترین تشکل علمی–تخصصی رشته مهندسی زیست پزشکی در کشور، از سال ۱۳۷۲ با هدف ارتقاء پژوهش، آموزش و صنعت در حوزه فناوری‌های پزشکی فعالیت های خود را آغاز کرده است؛ این انجمن با گردهم‌آوردن مهندسان، پژوهشگران و دانشجویان و همکاری با مراکز درمانی کشور، سعی در ایجاد یک کانون ارتباطی بین حوزه ای در مهندسی زیست پزشکی برای ایجاد همکاری موثر بین دانشگاه، صنعت و بخش بهداشت و درمان داشته است. انجمن مهندسی پزشکی ایران همچنین به عنوان یک نهاد علمی تخصصی با ایجاد بستری برای همکاری بین پژوهشگران و متخصصان این حوزه، تلاش کرده تا به ارتقا سطح علمی و فناوری در مهندسی زیست پزشکی کمک کند.
تاریخچه و فعالیت ها
رشته مهندسی زیست پزشکی در ایران از سال ۱۳۵۹ با هدف تربیت تکنسین‌هایی برای تعمیر و نگهداری تجهیزات پزشکی آغاز شد. در آن زمان، جایگاه این رشته در نظام آموزش عالی کشور هنوز مشخص نبود و آموزش‌ها عمدتاً در سطح کاردانی و به‌صورت پراکنده در برخی مراکز پیراپزشکی اجرا می‌شد. به دلیل نیاز مبرم بیمارستان‌ها به نیروهای فنی، دوره‌هایی مانند کاردانی الکترونیک پزشکی و الکترومکانیک پزشکی طراحی شدند.
در سال ۱۳۶۳، پیشنهاد راه‌اندازی دوره کارشناسی ارشد مهندسی زیست پزشکی ارائه گردید و با وجود اختلاف‌نظر بین دانشگاه‌ها و وزارتخانه‌ها درباره متولی این رشته، در سال ۱۳۶۶ نخستین دانشجویان کارشناسی ارشد در گرایش‌های بیوالکتریک و بیومکانیک پذیرفته شدند. همچنین در همان سال، نخستین کنفرانس ملی بررسی مسائل مهندسی زیست پزشکی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شد . این کنفرانس نقش مهمی در روشن شدن مفهوم این رشته و لزوم گسترش آن در کشور داشت.
در سال‌های بعد، با تصویب رسمی برنامه‌های کارشناسی ارشد در سال ۱۳۶۸ و دکتری در سال ۱۳۶۹، آموزش مهندسی زیست پزشکی در ایران ساختار منظم‌تری به خود گرفت. از سال ۱۳۷۲ به بعد نیز دوره کارشناسی مهندسی زیست پزشکی در چندین دانشگاه کشور آغاز شد.
با گذشت زمان، گرایش‌های جدیدی مانند بیومواد، مهندسی بالینی، انفورماتیک پزشکی، مهندسی توانبخشی، مهندسی ورزش و مهندسی بافت به این رشته افزوده شدند و رشته مهندسی زیست پزشکی نه تنها در سطح دانشگاهی بلکه همگام با گسترش این تخصص در سطح بین المللی، در ایران نیز شرکت های متعددی شروع به فعالیت در حوزه مهندسی زیست پزشکی کردند.
با گسترش فعالیت های صنعت و دانشگاه، در دهه 70 شمسی نیاز به یک نهاد علمی در حوزه مهندسی زیست پزشکی با هدف ایجاد ارتباط علمی بین هسته‌های مختلف مهندسی زیست پزشکی در سراسر کشور، بهبود کیفیت آموزش، توسعه و تشویق فعالیتهای پژوهشی، همکاری متقابل با مراکز علمی، صنعتی، و اجرایی و ایجاد ارتباط بین متخصصان این رشته به منظور همکاری و تبادل افکار، احساس می‌شد. در این راستا جمعی از اساتید و پژوهشگران فعال در این حوزه، برای تاسیس یک انجمن تخصصی در حوزه مهندسی زیست پزشکی پیش قدم شدند. از جمله افرادی که در شکل گیری اولیه و تاسیس انجمن مهندسی پزشکی ایران نقش داشتند می توان به :
- دکتر سید محمدرضا هاشمی گلپایگانی
- دکتر سعید نوری خراسانی
- دکتر سید محمد پورمیرجعفری فیروزآبادی
- دکتر محمد حق پناهی
- دکتر حمید سلطانیان زاده
- دکتر فرزام فرهمند
- دکتر حمید بهنام
- دکتر محمدجواد ابوالحسنی
- و زنده یاد دکتر فتح‌اله مضطرزاده
اشاره کرد. انجمن مهندسی پزشکی ایران در مرداد ماه 1379 موفق به اخذ پروانه تاسیس از وزارت علوم گردید و اولین مچمع عمومی انجمن در آبان 1380 تشکیل گردید؛ اولین هیئت مدیره انجمن با رای گیری بین اعضا اولیه انجمن که شامل 114 عضو پیوسته بود تعیین شدند.
روسای انجمن از ابتدای فعالیت تاکنون
دوره اول: دکتر محمدرضا هاشمی گلپایگانی (از 1380)
دوره دوم: زنده یاد دکتر فتح الله مضطرزاده (از 1383)
دوره سوم: دکتر سید محمد پورمیرجعفری فیروزآبادی (از 1383)
دوره چهارم: دکتر سید محمد پورمیرجعفری فیروزآبادی (از 1389)
دوره پنجم: دکتر حمید بهنام (از 1392)
دوره ششم: دکتر ناصر فتورایی (از 1394)
دوره هفتم: دکتر ناصر فتورایی (از 1397)
دوره هشتم: دکتر فرزاد توحیدخواه (از 1400)
دوره نهم: دکتر فرزاد توحیدخواه (از 1402)
از اولین دوره، انجمن مهندسی پزشکی ایران اقدام به برگزاری کنفرانس سالیانه مهندسی زیست پزشکی ایران (Iranian Conference on Biomedical Engineering – ICBME) کرده است که در سطح ملی هر سال تا به امروز برگزار شده و یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین رویدادهای علمی کشور در حوزه مهندسی زیست پزشکی به شمار می رود. همچنین برای اولین بار در سال 1395 به همت دانشگاه صنعتی امیرکبیر و با اخذ مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کنفرانس مهندسی زیست پزشکی ایران، در سطح بین المللی برگزار گردید. از این سال به بعد کنفرانس همزمان به صورت ملی و بین المللی برگزار گردیده است.
انجمن مهندسی پزشکی ایران همچنین صاحب امتیاز فصلنامه مهندسی پزشکی زیستی (IJBME) است که از سال 1383 شروع به انتشار آن نموده است و پس از انتشار دو شماره در سال های 1384 و 1394، از سال 1386 به طور منظم در حال انتشار این فصلنامه است. فصلنامه مهندسی پزشکی زیستی به عنوان معتبر ترین و با سابقه ترین نشریه علمی تخصصی در حوزه مهندسی زیست پزشکی در ایران شناخته می‌شود.
انجمن مهندسی پزشکی ایران همچنین از ابتدای تاسیس خود اقدام به برگزاری همایش‌ها و رویدادهای مختلفی با محوریت مهندسی زیست پزشکی و در همکاری با نهاد های علمی، درمانی و صنعتی کشور کرده است.
از دیگر فعالیت های انجمن مهندسی پزشکی ایران می توان به:
- برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های تخصصی کوتاه‌مدت برای ارتقاء دانش و مهارت اعضا و فعالان صنعت.
- برگزاری دوره‌های آشنایی با استانداردها و مقررات تجهیزات پزشکی.
- همکاری با سازمان‌ها و وزارت بهداشت در تدوین و به‌روزرسانی استانداردهای تجهیزات پزشکی.
- همکاری با دانشگاه‌ها برای ارتقاء محتوای آموزشی رشته مهندسی زیست پزشکی.
- تدوین و ارائه منابع علمی و آموزشی برای دانشجویان و مهندسان فعال.
- ارزیابی و مشاوره در زمینه تولید و بومی‌سازی تجهیزات پزشکی.
- برقراری ارتباط با انجمن‌ها و نهادهای بین‌المللی مهندسی زیست پزشکی.
- حضور در نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌های جهانی.
اهداف و چشم انداز
انجمن مهندسی پزشکی ایران با توجه به اساسانامه و رسالت های تعیین شده در آن، تلاش دارد تا:
- با ایجاد بستری مناسب برای همکاری های بین حوزه ای، به ارتقای سطح علمی مهندسی زیست پزشکی در ایران و توسعه کاربرد های پیشرفته آن در تولید مواد، ساخت قطعات و تجهیزات مورد استفاده در پزشکی، کمک کند. اانجمن مهندسی زیست پزشکی ایران این هدف را از طریق بهبود کیفیت آموزش در مراکز علمی، توسعه و تشویق فعالیت های پژوهشی و ایجاد بستری برای همکاری و تبادل افکار بین متخصصین، پژوهشگران و صنعتگران، دنبال می‌کند.
- با ترویج کاربردهای صحیح مهندسی زیست پزشکی به افزایش کیفیت در محصولات و خدمات ارائه شده در مراکز درمانی کمک کند؛ بدین منظور انجمن مهندسی پزشکی ایران، با تدوین و پیشنهاد استاندارد های علمی، فنی و حرفه ای، بررسی تاثیر تکنولوژی بر روی سلامت اجتماع و بهداشت، آشنا کردن افراد جامعه با محاسن استفاده از فناوری مهندسی زیست پزشکی و کمک در وضع قوانین حمایتی و حفاظتی مربوط به فناوری مهندسی زیست پزشکی، در این راستا قدم بر می دارد.
- با انتقال دانش فنی مهندسی زیست پزشکی به سازندگان، مصرف کنندگان و ارائه دهندگان خدمات پزشکی، به قطع وابستگی علمی و تکنولوژیکی کشور به خارج و خودکفایی ملی در این زمینه کمک کند.
در راستای این اهداف فعالیت های زیر در حوزه های مختلف برنامه ریزی شده و یا در حال انجام هستند:
۱. فعالیتهای علمی و پژوهشی
- برگزاری همایش‌ها، کنفرانس‌ها و سمینارهای ملی و بین‌المللی مهندسی زیست پزشکی.
- انتشار نشریات علمی-پژوهشی، مجلات تخصصی و خبرنامه‌های داخلی انجمن.
- حمایت از پژوهش‌های دانشگاهی و صنعتی در حوزه تجهیزات پزشکی، بیوالکتریک، بیومکانیک، بیومواد و مهندسی کلینیکی.
- ایجاد بانک اطلاعاتی پژوهشگران و متخصصان مهندسی زیست پزشکی کشور.
۲. فعالیتهای آموزشی و توانمندسازی
- برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های تخصصی کوتاه‌مدت برای ارتقاء دانش و مهارت اعضا و فعالان صنعت.
- برگزاری دوره‌های آشنایی با استانداردها و مقررات تجهیزات پزشکی.
- همکاری با دانشگاه‌ها برای ارتقاء محتوای آموزشی رشته مهندسی زیست پزشکی.
- تدوین و ارائه منابع علمی و آموزشی برای دانشجویان و مهندسان فعال.
۳. فعالیتهای صنعتی و مشاوره‌ای
- همکاری با سازمان‌ها و وزارت بهداشت در تدوین و به‌روزرسانی استانداردهای تجهیزات پزشکی.
- ارزیابی و مشاوره در زمینه تولید و بومی‌سازی تجهیزات پزشکی.
- برقراری ارتباط میان دانشگاه، صنعت و بخش درمان برای توسعه فناوری‌های نوین.
- کمک به انتقال فناوری و تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی.
۴. فعالیتهای اجتماعی و صنفی
- دفاع از حقوق و منافع صنفی مهندسان پزشکی.
- کمک به ایجاد شبکه همکاری بین متخصصان داخل و خارج کشور.
- برگزاری نشست‌ها و گردهمایی‌های تخصصی برای تبادل تجربه.
- ایجاد بستر برای معرفی فرصت‌های شغلی و همکاری‌های بین‌المللی.
۵. فعالیتهای بین‌المللی
- برقراری ارتباط با انجمن‌ها و نهادهای بین‌المللی مهندسی زیست پزشکی.
- حضور در نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌های جهانی.
- همکاری در پروژه‌های مشترک علمی و صنعتی با سایر کشورها.